انسان پس از خلقت موظف شده است در مسیر بندگی خدای متعال در حرکت باشد و از آنچه منافات با بندگی خدا دارد اجتناب کنند و اگر اجتناب نکند در ورطه سقوط قرار میگیرد و در دامن شیطان و اطاعت از او قرار میگیرد. 

قرآن می فرماید: «انّ السمع و البصر والفواد کل اولئک کان عنه مسئولا»

بدرستی که از گوش و چشم و قلب در قیامت سوال می شود و از رفتارشان مواخذه می شود در صورتی که این اعضا به گناهان آلوده شوند ارزش انسان را تا حد سقوط و کم ارزشتر شدن از سایر موجودات پایین می آورد.

در حقیقت انسان بین دو انتخاب اختیار دارد  یا به خواسته های نامشروع اعضا و جوارح بدن پاسـخ مثبت دهد یا به انها پاسـخ ندهد.اگر پاسـخ ندهد ارزشمند می شود و اگر پاسـخ دهد  از ارزش ساقط می شود.

آقا امیرالمومنین علیه السلام می فرماید: «من غلب عقله شهوته فهو خیر من الملائکه و من غلب شهوته عقله فهو شر من البهائم» کسی که عقل خود را برخواسته های نامشروع و میل باطلش غلبه دهد از ملائکه ارزشمندتر می شود و کسی که خواسته های نامشروع و میل باطل خود را بر عقل خود غلبه دهد پست تر از حیوانات می شود.

چشم می تواند انسان را ملکوتی کند یا می تواند انسان را مُلکی کند،  می تواند انسان را آسمانی کند و یا می تواند زمینی کند.

نعمت چشم بالاتر از ان است که انسان این عضو شریف و قیمتی را به هر گناه و هر نگاه ناروایی آلوده و پست و بی ارزش کند. پس چه بهتر اینکه قدر چشم دانسته شود.

در روایتی آمده که : ابابصیر نابینا در محضر امام باقر علیه السلام در مسجدی حضور داشت در حالی که ابابصیر نابینا بود ولی امام باقر را می دید . امام علیه السلام از ابابصیر خواست که از مردم بپرسد آیا امام باقرعلیه السلام را می بینند ؟ وقتی ابابصیر سوال کرد: مردم گفتند ما امام باقر علیه السلام را نمی بینیم در حالی که امام علیه السلام در مسجد و کنار ابابصیر بودند. و دلیل انکه دیگران امام را نمی دیدند به خاطر آلودگی چشمشان بود.

در این زمینه شاعر می گوید:

چشم دل باز کن که جان بینی    آنچه نادیدنی است آن بینی

از مزید حیات درگذری           وسعت ملک لامکان بینی

بنابراین حیف نیست چشمی که می تواند نادیدنی ها را ببیند به امر شیطان به جایی دوخته شود که موجب این همه سقوط و از دست دادن کمال شود؟

لذا در آیات و احادیث زیادی توصیه شده است که مواظب چشم خود باشید.

قران می فرماید: «قل للمومنین یغضوا من ابصارهم و یحفظوا فروجهم ذلک اذکی لهم» چشم فرو بستن از نامحرم موجب پاکی و رستگاری است .

و نیز قرآن می فرماید: «والله یَعلَمُ خائِنَةُ الأعیُن» خدا چشم هایی را که به خیانت گردش می کند می داند.

پیامبراکرم صلی الله علیه واله وسلم می فرماید: نگاه کردن تیر مسمومی از تیرهای شیطان است پس کسی که از ترس خداوند نگاه مسموم را ترک کند خداوند ایمانی به او عطا می کند که شیرینی اش را در قلبش احساس می کند.

امام صادق علیه السلام می فرماید: نگاه به نامحرم شهوت را در دل غرس می کند و این کار برای صاحبش از حیث فتنه کافی است.

و نیز امام صادق علیه السلام می فرماید: کسی که از نگاه به نامحرم پرهیز کند خدای متعال در قیامت از حورالعین به او تزویج فرماید.

معصوم علیه السلام می فرماید: نگاه به نامحرم موجب کوری چشم می شود. (کوری باطن)

از نظر علمی یک چهارم مغز اطلاعات بینایی را تحلیل و ذخیره می کند بنابراین کسی که به نامحرم نگاه می کند متابولیسم قند و چربی خونش دچار تغییرات می شود و موجب افزایش قند و چربی می شود و همین عوارض در دراز مدت موجب کوری چشم می شود.

برعکس نگاههایی که نامشروع است در مواردی توصیه به نگاه چشم شده است که این نوع نگاه، موجب افزایش بینایی چشم می گردد.

در حدیث امده که معصوم علیه السلام فرموده: «خمسة تزید فی النظر النظر الی الکعبة والنظر الی المصحف و النظر الی الماء الجاری و النظر الی الاخضراء و النظر الی الوالدین » پنج چیز نور چشم را زیاد می کند: نگاه کردن به خانه خدا. نگاه کردن به قرآن، و نگاه کردن به آب جاری رونده و نگاه کردن به چمن و طبیعت و نگاه کردن به چهره پدر و مادر.

درحدیث دیگری آمده: «ان للإنسان اربع اعین» هر انسانی دارای 4 چشم است  دو چشم سر و دو چشم دل. که اگر دو چشم سر آلوده به گناه شود دو چشم دل برای همیشه نابینا  می شود و اگر دو چشم سر از گناه اجتناب کند دو چشم دل باز می شود. و آنچه نادیدنی است آن بیند.

پسرم! برخی از افراد به خاطر عواقب گناه چشم چرانی معتقدند که باید چشم را کور کرد زیرا راهی نیست که انسان ترک گناه کند و به همین دلیل شعری سروده اند که می گوید:

زدست دیده و دل هر دو فریاد    که هر چه دیده بیند دل کند یاد

بسازم خنجری نیشش ز فولاد    زنم بر دیده تا دل گردد آزاد

اما این راه و روش راه و روش عاقلانه و درستی نیست و انسانی که چشم نداشته باشد و گناه چشم نکند هنری نکرده است  تا ایمان خود را اثبات کند بلکه ایمان زمانی ارزش دارد که انسان چشم داشته باشد ولی از گناه چشم خود را باز دارد و گناه نکند.پس:

پسرم! حیف نیست شیعه علی علیه السلام باشی و چشم خود به معصیت بگردانی؟ و خود را در اختیار شیطان قرار دهی؟!!

حیف نیست پیرو امام زمان علیه السلام باشی و چشم خود به حرام آلوده سازی؟!!

نگاه کردن به چهره حرام کجا نگاه کردن به قرآن کجا!!

نگاه کردن به صحنه نامشروع کجا نگاه کردن با رحمت به چهره پدر و مادر کجا!!

نگاه کردن به موارد حرام کجا نگاه کردن به جمال دلربای امام زمان علیه السلام کجا!!

چشم از گناه پوشاندن نتایجی در بردارد که در اینجا به چند نمونه اشاره می کنیم.

نتایج جلوگیری از گناه چشم:

1-  دیدن شگفتی ها:

پیامبراکرم صلی الله علیه واله وسلم می فرماید:« غضوا ابصارکم ترون العجائب»: چشم هایتان را از نامحرم و حرام بپوشید تا عجائب و شگفتی ها را ببینید.

2- راحتی قلب:

آقا امیرالمومنین علیه السلام می فرماید: «من غض طرفه اراح قلبه» کسی که از نامحرم چشم بپوشد قلبش راحت است.

3-  نیکو شدن خلق و خوی:

آقا امیرالمومنین علیه السلام می فرماید: «من غض اطرافه حسنت اوصافه»  کسی که نگاه خود را  کنترل کند و از نامحرم ببندد اخلاق و صفاتش نیکو می شود.

4-  پاداش الهی:

آقا امام صادق علیه السلام می فرماید: «من نظر الی امرأة فرفع بصره الی السماء او غمض بصره لم یرتد الیه بصره حتی یزوجه الله من الحورالعین» کسی که زنی را ببیند و بلافاصله نگاه خود را به آسمان بیندازد یا چشم خود را از نگاه حرام ببندد چشم باز نگرداند مگر آنکه خداوند متعال از حوریان بهشتی به عقد او درآورد.

5- چشیدن شیرینی و لذت ایمان:

پیامبراکرم صلی الله علیه وآله وسلم می فرماید: «النظر سهم مسموم من سهام ابلیس فمن ترکها خوفا من الله اعطاه الله ایمانا یجد حلاوته فی قلبه» نگاه به نامحرم تیری زهر آلود از تیرهای شیطان است و هر کس از ترس خدا نگاه به حرام و نامحرم را ترک کند خدای متعال ایمانی به او عطا خواهد فرمود که شیرینی آن را در دل خود احساس می کند.

6- شجاعت و دلیری:

پیامبراکرم صلی الله علیه وآله وسلم می فرماید: «اشجع الناس من غلب هواه» شجاع ترین مردم کسی است که بر خواهش های نفسانی اش چیره و مسلط شود.

7- در امان ماندن ناموس:

آقا امیرالمومنین علیه السلام می فرماید: «کما تدین تدان» هر گونه که باشی همانگونه جزا بینی.

پس اگر از نامحرم چشم نپوشی به ناموست نگاه کنند و اگر از نامحرم لذت ببری با نگاه کردن به ناموس تو لذت می برند.

شاعر می گوید:

هر که باشد نظرش در پی ناموس کسان      پی ناموس وی افتد نظر بوالهوسان

شخصی از امام صادق علیه السلام سوال کرد: یابن رسول الله آیا نگاه کردن پشت سر زنهایی که عبور می کنند جایز است؟ حضرت فرمود: اگر به ناموست چنین نگاه شود خشنود می شوی؟ آنگاه حضرت فرمود: برای مردم همان را بخواهید که برای خود می خواهید.